Mộc nhĩ trắng và công dụng của nó

NẤM TAI MÈO TRẮNG - THẢO MỘC ÍT NGƯỜI BIẾT

"Mộc nhĩ trắng" là tên gọi trong tiếng Việt của một loại nấm ăn được rất phổ biến, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như nấm tuyết, ngân nhĩ, nấm mèo trắng hoặc nấm tai mèo trắng. Trong tiếng Anh, nó thường được gọi là white fungus, snow fungus, silver ear fungus, hoặc white wood ear fungus. Tên khoa học của nó là Tremella fuciformis.

Đặc điểm và hình dạng:

• Hình dạng: Nấm tuyết tươi có hình dạng như một bông hoa hoặc san hô, với nhiều nhánh mỏng manh, mềm mại và hơi trong suốt. Khi khô, nó co lại, trở nên cứng hơn và có màu trắng ngà hoặc hơi vàng.
• Màu sắc: Như tên gọi, nấm tai mèo trắng có màu trắng khi tươi và chuyển sang màu trắng ngà hoặc vàng nhạt khi khô.
• Kết cấu: Khi ngâm nước và nấu chín, ngân nhĩ có kết cấu giòn sần sật, hơi dai và có khả năng hút nước tốt, làm cho các món ăn trở nên ngon miệng và hấp dẫn.
• Phân bố: Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam (Ba Vì, Cúc Phương - Ninh Bình, Pù Mát - Nghệ An, Bạch Mã - Huế).

Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe:

Ngân nhĩ không chỉ là một nguyên liệu ẩm thực ngon miệng mà còn được biết đến với nhiều lợi ích tiềm năng cho sức khỏe. Nó chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi, bao gồm:

• Polysaccharide: Đây là thành phần chính tạo nên các lợi ích sức khỏe của nấm tai mèo trắng. Polysaccharide được cho là có khả năng tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, và có thể có tác dụng chống viêm.
• Chất xơ: Nấm tuyết là nguồn cung cấp chất xơ tốt, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón và có thể giúp kiểm soát đường huyết và cholesterol.
• Vitamin và khoáng chất: Mặc dù không phải là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào, nấm tai mèo trắng vẫn chứa một lượng nhỏ các vitamin nhóm B, vitamin D, sắt, kali và canxi.
• Calo thấp: Ngân nhĩ có hàm lượng calo rất thấp, phù hợp cho những người muốn kiểm soát cân nặng.

Một số lợi ích sức khỏe tiềm năng được cho là có liên quan đến việc tiêu thụ nấm tuyết, bao gồm:

• Tăng cường hệ miễn dịch: Polysaccharide trong ngân nhĩ có thể giúp kích thích và tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
• Chống oxy hóa: Các hợp chất chống oxy hóa trong nấm tuyết có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
• Hỗ trợ sức khỏe da: Một số nghiên cứu cho thấy polysaccharide trong ngân nhĩ có thể giúp cải thiện độ ẩm và độ đàn hồi của da, làm giảm nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa da. Vì lý do này, Nấm tai mèo trắng thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da.
• Giảm cholesterol và đường huyết: Chất xơ trong ngân nhĩ có thể giúp giảm hấp thu cholesterol và đường trong ruột, có lợi cho người có cholesterol cao và bệnh tiểu đường.
• Hỗ trợ sức khỏe đường ruột: Chất xơ giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, cải thiện hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.

Ứng dụng trong ẩm thực:

Nấm tai mèo trắng là một nguyên liệu rất linh hoạt trong ẩm thực, được sử dụng trong cả món mặn và món ngọt. Nó được ưa chuộng trong các món ăn ở nhiều nền văn hóa ẩm thực châu Á, đặc biệt là trong ẩm thực Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Các món ăn phổ biến với mộc nhĩ trắng:

• Món canh: Ngân nhĩ thường được thêm vào các món canh để tăng thêm độ giòn và dinh dưỡng. Ví dụ: canh ngân nhĩ nấu sườn heo, canh ngân nhĩ nấu táo đỏ, canh gà nấu ngân nhĩ.
• Món xào: Nấm tuyết có thể được xào chung với rau củ, thịt hoặc hải sản. Ví dụ: Nấm tuyết xào tôm, ngân tuyết xào thịt bò, ngân tuyết xào thập cẩm.
• Món gỏi/nộm: nấm mèo trắng giòn sần sật rất thích hợp để làm các món gỏi hoặc nộm. Ví dụ: gỏi gà nấm mèo trắng, nộm tai heo nấm mèo trắng.
• Món chè/tráng miệng: Ngân nhĩ được sử dụng phổ biến trong các món chè hoặc tráng miệng có tác dụng thanh nhiệt, dưỡng nhan. Ví dụ: chè dưỡng nhan ngân nhĩ, chè tuyết yến ngân nhĩ, chè nha đam ngân nhĩ.
• Món tiềm/hầm: Nấm tuyết cũng có thể được thêm vào các món tiềm hoặc hầm để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng. Ví dụ: gà tiềm thuốc bắc nấm tuyết, yến tiềm nấm tuyết.

Ứng dụng Trong Y Học Cổ Truyền:

Trong YHCT, nấm tuyết đã được đưa vào chữa bệnh từ rất lâu và được xem như một vị thuốc Đông Y. 

• Tính vị: Vị ngọt, tính bình, quy kinh: Tỳ - Vị - Phế.
• Công dụng: Bổ âm, nhuận phế, dưỡng vị sinh tân, bổ thận, bổ não.
• Chủ trị: Ho khan, ho có đờm, khô miệng, khô cổ, ho ra máu, suy nhược cơ thể.

Cách sơ chế và chế biến nấm mèo trắng:

1. Ngâm nấm mèo trắng khô: Cần được ngâm trong nước ấm hoặc nước lạnh cho đến khi nở mềm hoàn toàn. Thời gian ngâm thường khoảng 15-30 phút. Bạn có thể ngâm trong nước ấm để nhanh nở hơn, nhưng ngâm trong nước lạnh sẽ giúp giữ được hương vị và độ giòn tốt hơn.
2. Rửa sạch: Sau khi ngâm nở, rửa sạch nấm mèo trắng dưới vòi nước chảy để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
3. Cắt bỏ chân (nếu có): Phần chân của nấm mèo trắng thường hơi cứng và có thể không ngon, bạn có thể cắt bỏ phần này nếu muốn.
4. Cắt miếng vừa ăn: Tùy theo món ăn, bạn có thể để nguyên miếng nấm mèo trắng hoặc cắt thành miếng nhỏ vừa ăn.
5. Chế biến: nấm mèo trắng đã sơ chế có thể được sử dụng để chế biến các món ăn theo sở thích. Thời gian nấu nấm mèo trắng không cần quá lâu, chỉ cần nấu vừa chín tới để giữ được độ giòn.

Lưu ý khi sử dụng:

• Không nên ăn nấm tuyết sống: Nấm tuyết tươi có thể chứa một số chất độc nhẹ, cần phải được nấu chín trước khi ăn.
• Không nên ngâm nấm tuyết quá lâu: Ngâm nấm tuyết quá lâu trong nước có thể làm mất đi độ giòn và hương vị.
• Chọn mua nấm tuyết chất lượng: Nên chọn mua nấm tuyết trắng có màu trắng ngà tự nhiên, không bị mốc, không có mùi lạ. Nên mua ở các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng.
• Bảo quản nấm tuyết khô: nấm tuyết khô nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao.

Nơi mua mộc nhĩ trắng:

Bạn có thể dễ dàng tìm mua ngân nhĩ khô hoặc tươi tại:

• Chợ truyền thống: Các chợ truyền thống thường có bán ngân nhĩ khô và đôi khi có cả ngân nhĩ tươi.
• Siêu thị: Các siêu thị lớn thường có khu vực bán thực phẩm khô, trong đó có ngân nhĩ khô.
• Cửa hàng thực phẩm chuyên dụng: Các cửa hàng chuyên bán nấm và các loại thực phẩm khô khác.
• Cửa hàng trực tuyến: Nhiều cửa hàng trực tuyến bán thực phẩm khô cũng có bán ngân nhĩ, bạn có thể mua online và giao hàng tận nhà.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một loại mộc nhĩ rất đặc biệt này  và cách sử dụng nó trong ẩm thực và đời sống hàng ngày!

Thảo Mộc Xanh.